Ìcf^°þSÉÀËÌ ÀaÉvw\Þ : OUAhOÀn ®©FABl ÌÉÝ R ©ÞS A®eö
®ÉAö©F gÉKÉ-TÉoFÀTÌ Ar\Þ jce Às-À@ØÉÀSÉ rþ¨A©-ArÀ\ÞÌ TÀ©Éq ©ÉÌ ~cmÏÉS R AcmäÉÌ ®TÀÝÌ ÞAÌ®ÀÌ | OUAhOn ATrþ TÉoFÀTÌ Ar\Þ | jZÉÀS oÂAS, gÉKÉ, °prF Ìe jce wA©Ì ®eÀc°SÉ j@ØÀn cFcY© öÝ | OUAhOÀnÌ ~cmÏÉS ©Éq j@Øq ®ÀÊ ®TÀÝÌ jce P°Ar@Ø©ÉÌ AcmäÉÀÌ | ÔÀmÞ®Õ ~ÉÌ ÔvÉqTÕ °¨AvÌ ÞþA©q j@Øq ®ÀÊ °pAÄ ÌÉZÀ© öÀha OUAhOn@ØÉÌÀ@Ø | jÀ@ØcÉÀÌ ÞþËT s¨ÀwÌ OUAhOn Þþ®ÀÊ ®©FABl ÌÉÝ cÀUAaÀUS - "U¨ATÀÝÀÌÌ À©ÉUÉ jq ÀvþÀSÌ aAc AaU SÉv@Ø R @ØÉAöSf AccAB»© ®ÉoÉÌH P°SA^°S WvSÉÌ ®ÉATU | jÌ A@Øa¨ ÞÀÌq nØÀT aAcÀ© w\Þ cUÉ èd öÝ jce jq w\Þ cUÉ ÀËÀ@Øq A®ÀSTÉÌ gÉKÉ j@ØvÉ AcArÄ ÀOöÉÌÉ ASÀ© èd @ØÀÌ |" (AcKÝ OUAhOn, @ØU@ØÉ©É, ~ÉS^°, AXª©fÝ T¨°þH, 1976, Þp. 2)
A®ÀSTÉÀ©R Ôw\Þ cUÉÕ cFÉÞÉÌvÉ Às ædLªÞkH» -- ©É A@ا ®©FABl ÌÉÀÝÌ ´A½À©q ~ÉTÌÉ c¨IÀ© ÞÉAÌ | Z¨c ~Éo¨AS@Ø A®ÀSTÉR, À@ØÉÀSÉ-SÉ-À@ØÉÀSÉ gÉÀc j@ØAv wÀ\ÞÌ çÞÀÌZÉ oÀÌ ÌÉÀZ | sZSq OUAhOÀn jÀ® sÉÀha j@ØAv @ØÉAöSf -- ©ZSq jÀ® sÉÀha ®TÀÝÌ ÞAÌ®ÀÌ ©ÉÌ AcmäÉÌ | À@ØÉÀSÉ À@ØÉÀSÉ A®ÀSTÉ ~ÉoWxvÉÀ©q ÀrK öÀÝ sÉÀha | À@ØÉÀSÉ A®ÀSTÉÌ BSF UÉwÀa °¨q ÀËÀ@Ø A©S WxvÉ | À@ØÉÀSÉ OUAhOn ~ÉcÉÌ OÉÌ-ÞÉJO WxvÉÌ @ØÀT sËÉË» cFÉAóä ÞÉÀha SÉ | ®TÀÝÌ ÞAÌ®ÀÌÌ ædLªvÉ jÀ©q ÀcÉIÉ sÉÝ |
gÉKÉ-ArÀ\ÞR A@ا ~ÉÀa P°Ar@Ø ÞAÌ®ÀÌÌ cFcöÉÌ | ÀUZ@Ø sZSq À@ØÉÀSÉ °prF cÉ cmä¨Ì cH»SÉ @ØÀÌS ©ZSq À®q °prFÀ@Ø AcSFmä @ØÌÀ© öÝ mÏÉAS@Ø©ÉÌ ÞÀv | sA°R À®q mÏÉAS@Ø©ÉÌ çÞ ÞÉi@ØÀ@Ø TÀS TÀSq À°ZÀ© öÝ | Þþ©FQØ °prFçÀÞ SÝ, °prFçÀÞÌ ~AgÚ©ÉÌ mëpA©Ì ®ÉöÉÀsF | À®q À°ZÉvÉ A@ا ~ÉcArF@Ø | ©ÉÌÉrßÌ cÀ^°FÉÞÉoFÉÀÝÌ öÉJ®¨AUcÉJÀ@ØÌ qA©@ØËÉ ÞÉi @ØÌÉ À@ØTS @ØÀÌ ®¯ºc À®q @ØÉöÉÌÀ°Ì ~Éc®mÏU, À®q ~o»O^°þÉ@ØpA© gkAT, À®q cÉJrcS, À®q çÀÞÉAU S°fAvÀ@Ø SÉ À°ÀZ ? @ØÞÉU@بÐUÉM Þ¦ÛÀ© ÀwÀU À®q ~ÌHF, À®q ®T¨°þ À®q EërÉS, À®q ÞþcÉAö© wÊÉ-©ÌÊ -- À°ZÀ©q öÀc |
~ÉTÌÉ sÉ cUÀ© OÉqAa ©É jq -- ®ÉAö©F ~ÉÌ OUAhOÀnÌ TÀoF TÉoFT R ÞþÀÝÉÀwÌ ÞÉË»@ØFvÉq ÀrK @ØËÉ SÝ, ®É°pÀrFÌ BÉÝwÉR A@Øa¨ A@Øa¨ ~ÉÀa | ®cÉ@Ø s¨ÀwÌ OUAhOn gÉKÉÌ RÞÌ Z¨cq ASg»ÌrfU | ®©FABl ÌÉÝ j@ØAv ÞþcÀ^Î cÀUÀaS -- "AOnÞAÌOÉUÀ@ØÌ öÉÀ© ©ËF ÞAÌÀcrÀSÌ s©Ì@ØT ´ÞÉÝ ~ÉÀa, ©ÉÌ TÀoF °¨c»U©T öU @ØËÉ | °prF cÉ oÂASÌ ®ÉöÉÀsF @ØÉB SÉ öÀUq AOnSÉvF@ØÉÌ ©ËÉ ÞAÌOÉU@Ø @ØËÉÌ ~ÉrþÝ wþöH @ØÀÌS |... rA½TÉS ÞAÌOÉUÀ@ØÌ ÞþoÉS w¨H öU cÉÀ@ØFÌ ®ÉöÉsF SÉ ASÀÝR °prFÀ@Ø cÉCüTÝ @ØÀÌ À©ÉUÉ |" (ÔÌACS aAcÕ, AcKÝ OUAhOn, ÞkÀcÉ»½ ®emâÌH, Þp. 75) | jq @ØËÉÌ ÞÌR A@ا TÀS öÝ, OUAhOÀn gÉKÉ-ÞþÀÝÉÀwÌ À@ØMrUÀ@Ø Ô°¨c»U©TÕ cUÉvÉ A@Øa¨ ~®©@Ø» ´A½ | OUAhOÀn ®¨^°Ì ®eUÉÞ ASTÉ»H ©ÉÌ @ØÉd@ØpA©Ìq j@ØAv A°@Ø | j@ØÉ^ä SÉOÉÌ SÉ öÀÝR @ØËÉÀ@Ø ®¨^°Ì @ØÀÌ ®ÉABÀÝ À°RÝÉÌ °pÄÉ^ä ~ÉTÌÉ ®©FABl ÌÉÀÝÌ OUAhOn-ASTÉ»ÀHR ÀÞÀÝAa | ®¨@بTÉÌ ÌÉÀÝÌ Þ¨n AcÀrKgÉÀcq cÉ@Øü@بrU AaÀUS jce gÉKÉÌ TÀoF U¨À@ØÉÀSÉ SÉSÉS TBÉÀ@Ø cÉÌ @ØÀÌ ~ÉSÀ©S ©ÉJÌ wÀ\Þ -- AcÀrK© ÀwÉÀÝ^°É-wÀ\Þ | À©TAS OUAhOÀnR | jTSA@Ø @ØZÀSÉ @ØZÀSÉ OUAhOÀn ©ÉJÌ gÉKÉÌ ÞþÀÝÉwÀ@Ø j@ØÉ^ä BdAÌ (¬ØÉerSÉU) cÀU TÀS öÝ SÉ, ~Ue@ØÌHTkU@Ø (À¦À@ØÉÀÌAvg) cÀUR TÀS öÝ | rÉZÉ ÞþrÉZÉ OUAhOÀnÌ ÔvÉe v¨q®vÉÌÕ ÀZUÉ mëÌHfÝ | ÀsTS OÉdU©É OUAhOÀn OÉd R ~TÀUÌ @ØÀËÉÞ@ØËÀSÌ TÀoF c-jÌ ~S¨ÞþÉ® OTü@ØÉÀSÉ rN°-AcSFÉ® Ô~TU - ~ÉÀw co»TÉS, ©ÉÌÞÌ AcÀÝ, ©ÉÌÞÌ AcÀU©, ©ÉÌÞÌ cFÉAÌmvÉÌ... ©ÉÌÞÌ cFÉ@Ø v¨ ÀcÊU - cÉÞü cÉÞü cÀU - cÉÝÌS v¨ cAßT - cÉc¨ cAßTO^°þ |
OÉd - ~ÉÌ ÀcMiÉS ? Acrþf ? ÀcöÉ... OÉd ASÀBÀ@Ø ®ÉTÀU ÀSÝ |" (AOnSÉvF ÔOÉdU©ÉÕ ®©FABl ÌÉÝ, jQØH, ~ÀåvÉcÌ, 1982)
Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ j oÌÀSÌ À@ØÉÀSÉ cÉwAcSFÉ® ~ÉTÌÉ ÞÉq SÉ | Ô@ØËÉÕ-À@Ø OUAhOÀnÌ °¨c»U©T ´ÞÉ°ÉS cÀU TÀS @ØÌÀU WÀÌ cÉqÀÌ-Ì TÀ©É j©vÉ gÉKÉ ~ÉÌ gÉKÉ-ASg»Ì ´ÞSFÉ® OUAhOn ASTÉ»ÀHÌ BSF AScÉ»OS @ØÌÀ©S A@Ø ®©FABl ÌÉÝ ? @Ø© ~B®þ @ØËÉÝ gÌÉ Ù OUAhOn ! @Ø© ÀcAr gÉKÉ-ASg»Ì !
©c¨R OUAhOn ÀsÀö©¨ ÞþoÉS© °pÀrF ÞAÌm¬Ø¨Av©, ~ÉÌ ®ÉAö©F cÉOÀS - @ØÉÀBq ´gÀÝÌ TÀoF TÉoFÀT, PrUf ~ÉÌ ÞþÀÝÉww© ÞÉË»@ØF ~ÉÀaq | ~ÉTÌÉ À@ØcU jqv¨@بq cUÀ© OÉq - ÞÉË»À@ØFÌ À°ÝÉU ASAra°þ SÝ, sÉ©ÉÝÉÀ©Ì ÌÉmäÉ ÀZÉUÉ ~ÉÀa ~ÀS@Ø |
~É®Aa ~ÉÌ j@ØAv Þþ®ÀÊ | ®c Ar\Þ ASTÉ»ÀHq j@ØAv ~AgÞþÉÝ ËÉÀ@Ø, sA°R j@Øq ~AgÞþÉÝ ËÉÀ@Ø SÉ | j@Øq TÉoFÀT ASAT»© °¨Av Ar\ÞçÀÞÌ TÀoF ~AgÞþÉÝw© Ag^ð©É ËÉ@ØÀ© ÞÉÀÌ | ÀsTS @ØÞÉU@بÐUÉ ~ÉÌ ~ÉS^°Ti-jÌ cUcÉÌ @ØËÉAv ®²ÞkH» ~ÉUÉ°É | ~ÉcÉÌ ~ÀrÉ@Ø d°þ sZS j@ØAv ©fcþ Þþc^Î AUÀZ (ÔAr\ÞfÌ mªÉofS©ÉÕ, ÞAÌOÝ, rÉÌ°fÝ 1371 ; À®Àóv²cÌ-~ÀåvÉcÌ 1964) ~AgÀsÉw @ØÀÌAaÀUS Às, ®©FABl ÌÉÝ Ìcf^°þSÉÀËÌ ÔSÄSf¦ÛÕ wÀ\ÞÌ TkU ~AgÞþÉÝ ÀËÀ@Ø AcAha^ð öÀÝ ÀwÀaS OÉdU©É OUAhOÀn ; ©ZS ®©FABl ÌÉÝ cÉÌcÉÌ ÀcÉIÉÀ© ÀOÀÝAaÀUS Às Ù w\Þ jce ~ÉÀUÉOF OUAhOn - °¨Av Ar\Þ@ØÀT»Ìq °prFçÞ ~ÉUÉ°É öÀUR °¨AvÌq ÔËfTÕ ~ËÉ»l ~AgÞþÉÝ ~-ÞpË@Ø | ®©FABl ÌÉÝ AUÀZAaÀUS "ÀaÀUTÉS¨AK @Ø\ÞSÉÌ Bwl ÀËÀ@Ø çbÛ cÉmäÀcÌ BwÀ© ÀSÀT jÀ®Àa °¨BÀSq | jvÉq c¦Û @ØËÉ | jvÉq SÄSfÀ¦ÛÌ ËfT | ~ÉTÉÌ TÀ© OÉdU©ÉÝ j-ËfT ~v¨v ÌÀÝÀa |" (ÔOÉdU©É Þþ®ÀÊÕ, AcKÝ OUAhOn, ÞkÀcÉ»½ ®emâÌH, Þp. 59) | ®ÉAö©F R OUAhOÀnÌ TÉoFT ~ÉUÉ°É, ®eçÞR ÞpË@Ø - ©c¨R ©ÉÀ°Ì ~AgÞþÉÝw© ®É°pÀrFÌ @ØËÉq cÀUÀaS ®©FABl ÌÉÝ |
jZS ~ÉTÌÉ j@ØAv ÞþÀrðÌ T¨ÀZÉT¨AZ öc | À@ØÉÀSÉ AcArÄ ®ÉAöA©FÀ@ØÌ ®¨ÞAÌAO© j@ØAv gÉKÉ-Ar\ÞçÞ ~cU²cS @ØÀÌ sZS À@ØÉÀSÉ OUAhOn ASAT»© öÀc À®ZÉÀS sA° °¨Av Ar\Þ@ØÀT»Ì ~AgÞþÉÝ ~ÉUÉ°É öÀÝ sÉÝ, ÔOUAhOÀnÌ gÉKÉ ~ÉUÉ°ÉÕ jq À°ÉöÉq A°ÀÝ À®q ÞAÌc©»S, À®q ÔAËÀTAv@Ø ÀOµÕ ~ÉTÌÉ A@Ø ®TË»S @ØÌc ?
j@Ø Ar\Þf Ìcf^°þSÉË | ~ÞÌ Ar\Þf ®©FABl ÌÉÝ | °¨BÀSÌq ~ÉÀa ÞpË@Ø R ASBmª BfcS-´ÞUANo | BfcS-´ÞUANoÌ ASBmª©É ËÉ@ØÉÌ BSF Z¨c ÞþA©gÉcÉS TÉS¨K öcÉÌ ÞþÀÝÉBS öÝ SÉ | ~ÉTÉÀ°Ì TÀ©É ®ÉoÉÌH TÉS¨ÀKÌR ÞþÀ©FÀ@ØÌq BfcS ´ÞUANo öÝ ÔASBmªÕ | j@ØBÀSÌ ~AgÚ©É R ~S¨gkA© ~ÉÌ j@ØBÀSÌ TÀSÌ TÀoF Ô@ØAÞÕ öÀÝ ÞþÀcr @ØÀÌ SÉ @ØZÀSÉ | Às-À@ØÉÀSÉ ®ÉAö©F@ØpA© ~cU²cS @ØÀÌ ÞþA©Av ÞÉi@Ø ASBmª ÞÉi@ØpA© wÀ¦Û À©ÉÀUS - jq T©Av jZS ÞþÉÝ ®c»mªf@Øp© | À@ØÉÀSÉ °¨BS ÞÉiÀ@ØÌ ÞÉi@ØpA© ®²ÞkH» j@ØÌ@ØT öÝ SÉ | ®ÉAö©F ÞiSR j@Ø mª©^¢ ®pAÄ ÞÉiÀ@ØÌ A°@Ø ÀËÀ@Ø | jq °ÉAc ÀTÀS ÀScÉÌ ÞÌ, j@ØAv ®ÉAö©FçÞ ~cU²cS @ØÀÌ OUAhOn-ASTÉ»©ÉR j@ØAv ASBmª Ar\Þ@ØpA© wÀ¦Û ©¨UÀcS ©ÉJÌ ASTÉ»ÀH | j cFÉÞÉÀÌ Z¨c ÀcAr ~ÉÞA« ~ÉTÌÉ @ØÌÀ© ÞÉAÌ SÉ | ©c¨R ~ÉÞA« RÀi | À@Ø´-SÉ-À@Ø´ ~ÉÞA« À©ÉÀUS | ©ÉÌR j@ØvÉ @ØÉÌH ~ÉÀa |
À@ØÉÀSÉ ÞÉi@Ø cÉ SÉvF@ØÉÌ cÉ OUAhOn@ØÉÌ sZS j@ØAv ®ÉAö©F-çÞc^Î ~cU²cS @ØÀÌ ASBmª ÞÉi@ØpA© wÀ¦Û ÀSÀcS ©ZSR A@ا À®q ASBmª cFÉZFÉ-®ecAU© ®ewiSAv ©ÉJÀ@Ø ©¨ÀU ~ÉSÀ© öÀc ÀUZ@Ø Þþ°« ®eçÞAvÌ ~gF^äÌ ÀËÀ@Øq, ©ÉÀ@Ø ~mªf@ØÉÌ @ØÀÌ SÝ | ÀsZÉÀS ©É ~mªf@Øp© öÀha À®ZÉÀS ©ÉÌ ÀsMA½@Ø©ÉÌ ÞþA©¤É ©@ØÉ»©f© öÀc SÉ A@Øa¨À©q | j@ØAv À@ØM©¨@Ø-®Ì® w\Þ ~ÉTÌÉ °pÄÉ^äçÀÞ cFcöÉÌ @ØÌÀ© ÞÉAÌ |
ÌÉTOÀ^°þÌ cScÉÀ®Ì ~ÉÀ°r À°RÝÉ öÀU ÌÉT sZS cÀS ÀwÀUS ©ZS gÌ© ÀrÉ@ØÉ©» öÀÝAaÀUS | ÀBF¤ gþÉ©ÉÌ ÞþA© rþXoÉ cF½ @ØÌcÉÌ BSF A©AS ASÀB ÌÉB-A®eöÉ®ÀS SÉ cÀ® ÌÉÀTÌ ÞÉ°¨@ØÉ ASÀÝ jÀ® ©É mÏÉÞS @ØÀÌAaÀUS A®eöÉ®ÀS jce ASÀB A®eöÉ®ÀSÌ Þ°©ÀU cÀ® c\@ØU oÉÌH @ØÀÌ ÌÉBF ÞAÌOÉUSÉ @ØÀÌAaÀUS ÀOM³ caÌ - jTSq @ØAË© ~ÉÀa ÌÉTÉÝÀH | A@ا jq AccÌH ÀËÀ@Ø j@Ø ÞÉi@Ø ÀÞMJÀaAaÀUS Ag^ð©Ì j@Ø cFÉZFÉÝ | A©AS cÀUAaÀUS - gÌ© Às ÌÉÀTÌ j© ~S¨ÌÉwf ©ÉÌ À@ØÉÀSÉ Þþ@Øp© ÞþTÉH ÀSq ÌÉTÉÝH-@ØÉAöSfÀ© |
gÌ© A®eöÉ®S jce ÌÉÀBFÌ ~Ao@ØÉÌ ©FÉw @ØÀÌS AS | ÀOM³ caÌ oÀÌ ÌÉÀBFÌ ÌÉBÉ öÀÝq AaÀUS | ÌÉTO^°þÀ@Ø cScÉÀ® sÉRÝÉ ÀËÀ@Ø AcÌ© @ØÀÌSAS A©AS | ´Þ̧ ©ÉJÌ ÞÉ°¨@ØÉAv ASÀÝ jÀ®AaÀUS öÝÀ©É-cÉ cSÞÀË ÌÉT sÉÀ© ÞÉÀÝ @ØÉJvÉ À¬ØÉvÉÌ @ØÄvÉR ÀgÉw @ØÀÌS - À® BÀSFq | w\ÞAvÌ TkU Ì® À@ØM©¨@Ø | A@ا ÞÉiÀ@ØÌ jq cFÉZFÉ ©ÉJÌ ASBmª öÀUR ÌÉTÉÝÀHÌ WvSÉ-oÉÌÉÀ@Ø sA° cÉ\TfA@ØÌ ASBmª @ØËS R cFÉZFÉ ÀËÀ@Ø AcAha^ð @ØÀÌ ÀSRÝÉ sÉÝ, ©ÉöÀU jTS j@ØAv A®XoÉÀ^ä ÞÉi@Ø ÀÞMJaÀ©R ÞÉÀÌS | À® ÀQØÀnR, gÌ© Às ÌÉÀTÌ ÞÉ°¨@ØÉ ÀOÀÝ jÀSAaÀUS - @ØAc Þþ°« jq WvSÉ, - jq ASTÉ»H ÀËÀ@Ø AcOF¨© öcÉÌ ©ÉJÌ À@ØÉÀSÉ ´ÞÉÝ ÀSq | ASBmª cFÉZFÉ ÞÉi@Ø A°À© ÞÉÀÌS, A@ا @ØÉcF-@ØÉAöSf ASÀB ´XgÉcS @ØÌÀ© ÞÉÀÌS SÉ |
jq w\ÞAvÀ© ÞÉi@Ø WvSÉ ´XgÉcS @ØÀÌS AS A@ا ©ÉJÌ Þþ°« cFÉZFÉÝ ÌÉTÉÝH-@ØÉAöSfÌ Þ̲ÞÌÉw© ~AgÞþÉÝ ÞAÌcA©»© öÀÝ ÀwÀa | j@ØBS OUAhOn-ASTÉ»©É ÀUZ@Ø-ÌAO© TkU @ØÉAöSf ÀËÀ@Ø ®ÀÌ ~É®À© ÞÉÀÌS °¨Av ÀQØÀnq | WvSÉ R °prF ´XgÉcÀSÌ ÀQØÀn jce ~AgÞþÉÀÝÌR ÞAÌc©»ÀS | Ac©@Ø»vÉ jZÉÀSq, j@ØBS cÀ¦ÛÉ ®ÉAöA©FÀ@ØÌ ®pAÄÌ Às TT»@ØËÉ, OUAhOn@ØÉÌ ©ÉJÌ ASBmª ASTÉ»ÀH sA° ÀUZÀ@ØÌ À®q ®pAÄÀ@Ø ~cU²cS @ØÀÌS ©ÉöÀU À®q TT»@ØËÉAv ÞAÌcA©»© @ØÌcÉÌ ~Ao@ØÉÌ ©ÉJÌ ~ÉÀa A@ØSÉ | A@ØecÉ ~Ao@ØÉÀÌÌ Þþrð sA° SÉR À©ÉUÉ öÝ, À®q ÞAÌc©»ÀS OUAhOnAv TkU @ØÉAöSfAvÌ ÀOÀÝ gÉÀUÉ öÀÝÀa A@ØSÉ - jq Ac©@Ø» jÀQØÀn ËÉ@ØÀcq |
jcÉÌ ~ÉTÌÉ A@Øa¨ °pÄÉÀ^äÌ ´À\UÀZ ~É®c | ®fTÉcXo ËÉ@Øc Ìcf^°þSÉÀËÌ ÀaÉvw\Þ jce ®©FABl ÌÉÝ R ©ÞS A®eö ASAT»© OUAhOn-çÀÞÌ ÀQØÀn | Þþ®Ê© ~SF °¨-j@ØAv OUAhOÀnÌ @ØËÉR jÀ® sÉÀc |
w\Þ ÀËÀ@Ø OUAhOn -jq ÞþAnØÝÉÌ ÀQØÀn @ØÀÝ@ØAv ÞAÌAmÏA©Ì ´Xgc öÀ© ÞÉÀÌ :
1. jTS öÀ© ÞÉÀÌ Às, ÀUZÀ@ØÌ sÉ ~AgÞþÉÝ, OUAhOnAvÀ©R À®q j@Øq ~AgÞþÉÝ cF½ @ØÀÌÀaS ÞAÌOÉU@Ø jce OUAhOn ASTÉ»ÀHÌ ÀQØÀnR À®q j@Øq °prFÉcUf jce WvSÉoÉÌÉ @ØÉAöSfÌ TÀ©Éq ~S¨®ÌH @ØÀÌÀaS AcrÂmägÉÀc | OUAhOn@ØÉÀÌÌ ASBmª ´XgÉcS Z¨cq @ØT | ~ËcÉ ÞþÉÝ A@Øa¨q ÀSq | j oÌÀSÌ AS°r»S gÉÀUÉ OUAhOÀn AcÀrK À°ZÉ sÉÝ SÉ | ÞkÀH»^°¨ Þnf ASAT»© m¢fÌ ÞnÀ@Ø A@Øa¨vÉ j BÉ©fÝ °pÄÉ^ä cUÉ OÀU | OUAhOnAv ÔVýFÉr cFÉ@ØÕ-j ´ÞmÏÉAÞ© | Ìcf^°þSÉÀËÌ w\ÞAvR ©Éq | ÞkÀH»^°¨ Þnf A@Øa¨ A@Øa¨ °prF ®eÀsÉBS @ØÀÌAaÀUS | j@Ø gpÀ©FÌ ~A© ®eAQØóä j@Ø gkAT@ØÉÝ d°þÞþ®ÉÀ°Ì ~Sc°F ~AgSÝ R ®eUÉÞ-´hOÉÌH Às À@ØÉÀSÉ °r»À@ØÌ mëpA©À© ~QØÝ ËÉ@ØcÉÌ TÀ©É | Ac^°¨Ì ÞÉwU mªÉTfÀ@ØR °prF-ÞAÌ@Ø\ÞSÉÌ æÀH j@ØAv AcArÄ OAÌn A°ÀÝAaÀUS A©AS | sA°R jq OAÌnAvÌ ÞAÌ@Ø\ÞSÉÝ ÇALª@Ø Wv@Ø ASAT»© ~sÉA^¢@Ø OUAhOnAvÌ °¨-j@ØAv °pÀrFÌ mëpA© cFcY© öÀÝAaU cÀU TÀS öÝ | ÞkÀH»^°¨ ÞnfÌ m¢fÌ Þn OUAhOÀn Ìcf^°þSÉË ÌAO© TkU wÀ\ÞÌ ~AgÞþÉÀÝÌ ~SFËÉ öÝAS j©v¨@بR | wÀ\ÞÌ ~S¨®ÌÀHR À©TS A@Øa¨ ÀöÌÀ¬ØÌ öÝAS | ~ËO OUAhOnAv sÀËÄ ®eÀc°f öÀÝAaU | ~BÝ @ØÌ ÞAÌOÉAU© TÉUF°ÉS OUAhOnAvÌ @ØËÉR cUÉ OÀU | Ìcf^°þSÉÀËÌ ÀaÉvwÀ\ÞÌ ÞþÉÝ AcrÂmä ~S¨®ÌH AaU À®ZÉÀSR | ~ÉcÉÌ ~ÀS@Ø ®TÝ AcrÂmägÉÀc TkU wÀ\ÞÌ ~S¨®ÌH @ØÀÌ ÀwÀUR OUAhOnçÀÞ ©É À©TS gÉÀUÉ öÝ SÉ ~ËcÉ Z¨cq ®ÉoÉÌH TÉÀSÌ öÝ | jTS °pÄÉ^ä cÉeUÉ OUAhOÀnÌ BwÀ© ~ÀS@Ø ~ÉÀa | rÌlOÀ^°þÌ cñ ÀaÉÀvÉ ´ÞSFÉ® ÀËÀ@Ø j BÉ©fÝ ~A© ®ÉoÉÌH OUAhOn ASAT»© öÀÝÀa |
2. w\Þ ÀËÀ@Ø OUAhOn ASTÉ»ÀHÌ ÞþÝÉÀ® AXª©fÝ ÞAÌAmÏA© öÀ© ÞÉÀÌ jq Às, ÀUZ@Ø sÉ cUÀ© ÀOÀÝÀaS OUAhOn@ØÉÌR ÀTÉÀvÌ ´ÞÌ ©Éq-q cUÀ© ÀOÀÝÀaS | ©Àc cUcÉÌ PrUf öÀÝ ÀwÀa ~ÀS@ØZÉAS ~ÉUÉ°É | À®ZÉÀS ~ÀS@ØZÉAS ´XgÉcS ~ÉÀa OUAhOn ÞAÌOÉUÀ@ØÌ | Ac©@Ø»vÉ ®cÀOÀÝ ÀcAr RÀi jZÉÀSq | jq Þþ®ÀÊ ~ÉTÌÉ Ìcf^°þSÉÀËÌ ÔSÄSf¦ÛÕ ~ÉÌ ®©FABl ÌÉÀÝÌ OÉdU©É ®²ÞÀ@Ø» j@Øv¨ Acmäp© ~ÉÀUÉOSÉ @ØÌc | @ØÉÌH jq OUAhOnAv ~cU²cÀS ~ÀrÉ@Ø dÀ°þÌ ~AgÀsÉw -"... ÀsÀö©¨ A©AS (®©FABl ÌÉÝ) ÔSÄSf¦ÛÕ wÀ\ÞÌ óýv jce ËfT °¨q-q c°ÀUÀaS ©ZS ®Tmä WvSÉ jce ®Tmä ®eUÉÞR ©ÉJÌ ASÀBÀ@Øq S©¨S @ØÀÌ AUZÀ© öÀÝÀa" (ÞAÌOÝ, À®Àóv²cÌ-~ÀåvÉcÌ 1964) | ~ËO ®©FABl ÌÉÝ cÀUÀaS Às °¨Av Ar\Þ-®eçÀÞÌq ~-ÞpË@Ø ÔËfT ~v¨v ÌÀÝÀa |Õ
~ÉTÌÉ ÞþËÀT ~SF j@ØAv w\Þ ´°ÉöÌH AöÀ®Àc wþöH @ØÌc | Ìcf^°þSÉÀËÌ ÔÀÞÉmvTÉmvÉÌÕ ~ÉÌ ®©FABl ÌÉÝ ASAT»© OUAhOn ÀÞÉmvTÉmvÉÌ - jq °¨AvÌ TÀoF TkU c½ÀcFÌ À©TS À@ØÉÀSÉ ÞÉË»@ØF ÀSq | sA°R Aa°þÉÀ^ªKf ®TÉÀUÉO@Ø cUÀ© ÞÉÀÌS wÀ\ÞÌ Ì©ÀSÌ ÀOÀÝ aAcÌ Ì©ÀSÌ cÝ® @ØT ; wÀ\ÞÌ ÀrK °pÀrFÌ cKÉ» Acm¬ØÉAÌ© S°fAv aAcÀ© Þþ°Ar»© öÝAS - q©FÉA° | A@ا Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\ÞÌ TkU @ØËÉAv AaU - j@ØAv röÀÌÌ ÀaÀU wþÉÀT jÀ® A@Øa¨À©q ASÀBÌ TSÀ@Ø c®ÉÀ© ÞÉÌU SÉ | wþÉÀTÌ j@ØAv cÉAU@ØÉ ©ÉÀ@Ø ®²ÞkH» Y°Ý A°ÀÝ wþöH @ØÀÌAaU, j@ØÉ^ä ~ÉÞSBS cÀU ASg»Ì @ØÀÌAaU ©ÉÌ RÞÌ | À®q ÀTÀÝAvÌ Y°Ý ÀÞÉmvTÉmvÉÌ s¨c@ØAv ~S¨gcR @ØÀÌAaU | j@ØTÉn ©ÉÀ@Øq ÀaÀ¦Û ÀsÀ© @ØÄ öÀÝAaU ©ÉÌ | ©c¨ À® OÀU AwÀÝAaU | ASÀBÌ °¨:ÀZÌ ~©U©ÉÝ ASTA¿B© öÀÝAaU cÉAU@ØÉ Ì©S | wÀ\ÞÌ jq TT»cmä¨ ®©FABl ÌÉÝ ASAT»© OUAhOÀnR ~ÞAÌcA©»© ~ÉÀa | cm䨩, jq OUAhOnAvÀ©q ®©FABl ®cÉ»Ao@Ø Ìcf^°þÉS¨®ÉÌf cÀU TÀS öÝ | jZÉÀS ®©FABl ÌÉÝ j@ØAv ÞÉwÀUÌ OAÌn ´XgÉcS @ØÀÌÀaS | À® À®ÉBÉ öÀÝ OUÀ© ÞÉÀÌ SÉ, ©ÉÌ ÀÞÉrÉ@Ø ´^ëÉÀ°Ì TÀ©Éq | ©ÉÌ P°Aö@Ø çÞ ~-®¨^°Ì | ©ÉÀ@Ø À°ZÀU gÝ öRÝÉ mªÉgÉAc@Ø sA°R Þþ@Øp©ÞÀQØ ©ÉÀ@Ø gÝ @ØÌcÉÌ A@Øa¨ ÀSq | jq ÞÉwU OAÌnAvÀ@Ø ®©FABl cFcöÉÌ @ØÀÌÀaS ~©F^ä À@ØMrÀU | wþÉÀTÌ Þþ@ØpA©-ASAc¦Û °prFçÀÞÌ TÀoF jq ÞÉwUAvÀ@Ø ~ÉÞÉ© °pAÄÀ© @ب-°r»S jce ÞþAQØóä cÀU TÀS öÝ | A@ا ®©FABl ÌÉÝ jq ´^ëÉÀ°Ì ~AmäLª cFcöÉÌ @ØÀÌ wþÉTAvÌ ®ÀÊ ÀÞÉmvTÉmvÉÀÌÌ Þþ@Øp© ®²Þ@Ø» ÀsS ´°üWÉAv© @ØÀÌ A°ÀÝÀaS | röÀÌÌ ÀaÀU wþÉÀT jÀ®Àa OÉ@ØAÌ ASÀÝ | wþÉÀT ©ÉÌ gÉÀUÉ UÉÀw SÉ j@Øv¨R | sA°R wþÉÀTÌ ~AocÉ®fÌÉ w\Þ @ØÀÌ ~ÉÌ wÉS-cÉBSÉÌ ~É®Ì cA®ÀÝ ©ÉÀ@Ø ~ÉÞS @ØÀÌ ASÀ©q ÀOÀÝAaU | ®ÀcÉ»ÞAÌ AaU Ì©ÀSÌ ASAc¦Û Y°Ý | ©É ®ÀLLªR wþÉT À®q s¨c@ØAvÌ @ØÉÀa ~ÉÞS öÝAS | wþÉT ©ÉÌ @ØÉÀa ~ÀOSÉ, ~-c^Ψ jce A@Øa¨vÉ gfA©@ØÌ ÀËÀ@Ø ÀwÀa | wþÉÀTÌ jq ÞÉwUAv ÀsS À®q ÀÞÉmvTÉmvÉÀÌÌ ®ÀÊ wþÉÀTÌ Þþ@Øp© ®²ÞÀ@Ø»Ì AOnAvÀ@Ø ©¨ÀU oÀÌ | ©ÉÀ@Ø wþÉÀTÌ À@Ø´q gÝ ÞÉÝ SÉ, À@ØcU röÌ ÀËÀ@Ø ~É®É ÀÞÉmvTÉmvÉÌAv gÝ ÞÉÝ | ©ÉÌ wþÉT ÀaÀ¦Û sÉcÉÌ ÞÀË j@ØA°À@Ø ËÉÀ@Ø Ì©S, ~SFA°À@Ø À®q ~Xg¨© °r»S, ~AÞþÝ°r»S ÞÉwU | röÀÌÌ sc¨@ØAv Ì©SÀ@Ø ÀaÀ¦Û ÀsÀ© A@Øa¨vÉ °¨:ZÀcÉo @ØÀÌAaU, A@ا wþÉT ÀaÀ¦Û ÀsÀ© ©ÉÌ @ØÄ öÝAS | Ìcf^°þSÉË jÌ@ØTq À°AZÀÝÀaS, ®©FABl ÌÉÝR À°AZÀÝÀaS ©Éq | OUAhOn@ØÉÀÌÌ ~c@ØÉr ÀSq ÀUZÀ@ØÌ TÀ©É cFÉZFÉ @ØÀÌ À°cÉÌ | ®©FABl ÌÉÝR SÉwAÌ@Ø s¨c@ØAvÌ ®ÀÊ wþÉÀTÌ Þþ@Øp© °kÌÀLªÌ AcKÝAv gÉKÉÝ AcÀrýKH @ØÌÀ© ÞÉÀÌS AS | À® BÉÝwÉÝ ©ÉJÌ ´XgÉAc© jq ÞÉwU ®Twþ ´ÞUANoAvÀ@Ø sËÉË»gÉÀcq oÉÌH @ØÀÌÀa cÀU TÀS öÝ | TÀS ÌÉZÀ© öÀc, ÔÀÞÉmvTÉmvÉÌÕ w\ÞAvÀ© jq s¨c@Øq ÞþoÉS OAÌn | Às SÉwAÌ@Ø, wþÉT sÉÌ @ØÉÀa, Ì©ÀSÌ TÀ©É À@ØÉÀSÉ À@ØÉÀSÉ Y°Ý ËÉ@ØÉ ®ÀLLªR Þþ@Øp©ÞÀQØ Ù ÞÉwUAvÌ TÀ©Éq ~mªAmä@ØÌ jce ~ÞAÌAO© | ÔÀÞÉmvTÉmvÉÌÕ wÀ\ÞÌ jq ÞÉwU OAÌn ®©FABl ÌÉÀÝÌ ÞþA©gÉÌ ASTÉ»H |
ÔSÄSf¦ÛÕ R OÉdU©É-Ì ~ÉÀUÉOSÉÝ ~É®É sÉ@Ø | j@ØËÉ ÀcÉoöÝ ~mªf@ØÉÌ @ØÌÉ sÉÀc SÉ Às °¨Av Ar\ÞçÀÞÌq ~A^äT °pÀrF °¨q Ar\ÞfÌ ~AgÞþÉÝ j@Øq ~ÉÀa | ÞÉË»À@ØFÌ BÉÝwÉ sA° À@ØÉËÉR ËÉÀ@Ø ©É OAÌn-ÞAÌ@Ø\ÞSÉÝ ASAö© | A@ا ÀrK °pÀrF Ìcf^°þSÉË jÌ@ØT À°AZÀÝÀaS Às, mªÉTf-m¢fÌ ®²ÞÀ@Ø» ÞÉÌmÞAÌ@Ø ASg»Ì©ÉÌ TkU c^ÎS®kn Aa^ð öÀÝ ÀwÀUR ©ÉÌÉ °¨BÀSq ÞÌmÞÀÌÌ BSF Àc°SÉÀcÉo @ØÀÌÀa jce @ØÉÀa ~É®cÉÌR ÀOÄÉ @ØÀÌÀa | A@ا @ØÉÀa ~É®cÉÌ @ØËÉ gÉcÀUR gkÞA© R OÉdÌ TS ÀTUÉcÉÌ ÞË Z¨JÀB ÞÉÀha SÉ | jq ´ÞUANoÀ@Ø °pÀrF oÌcÉÌ BSF ®©FABl ÌÉÝ À°AZÀÝÀaS °¨BÀSÌ öÉ© @ØÉaÉ@ØÉAa jAwÀÝ jÀ®R ATUÀ© ÞÉÌÀa SÉ | jvÉ Z¨cq sËÉsË öÀÝÀa, cUÉ sÉÝ Z¨cq ®¨mÞÄ | À@ØÉËÉÝ ÀsS j@Øv¨ ®kQØë©ÉÌ ~gÉcq ~ÉÀa | s©cÉÌq OÉdU©É À°ÀZAa ©©cÉÌq j-@ØËÉAv ~ÉTÉÌ TÀS öÀÝÀa | TÀSÌ ATU cÉ ~ATU ÀcÉIÉcÉÌ BSF °¨Av öÉ© jÀ® ATÀU sÉRÝÉ ~ËcÉ SÉ-ÀTUÉ j ÀsS j@Øv¨ mÏkU dAOÌ ÞAÌ@Ø\ÞSÉ | j@Ø oÌÀSÌ AccÉÀöÌ ~ÉT^¢Þn À°ZÉ Às© j@Ø ®TÀÝ - À®ZÉÀS SÌ-SÉÌfÌ ATUÀSÌ Þþ©f@Ø çÀÞ ATAU© öÉÀ©Ì aAc ÀaÀÞ À°RÝÉ ö© | TkU wÀ\ÞÌ ~A^äT ~AgÞþÉÝ jÀ© sËÉsË ÌqU Ai@Øq A@ا OUAhOnçÀÞ °prFAv Às ®©FABl ÌÉÀÝÌ ÞþA©gÉÌ ´ÞÀsÉwf öÀÝÀa - jTS @ØZÀSÉq TÀS öÝ SÉ |
©ÉÌ ÞÀÌR ®©FABl ÌÉÝ À®q ~-ATAU© öÉÀ©Ì ´ÞÀÌ AUÀZ A°ÀUS- ÔSÄSf¦ÛÕ | gÉKÉÌ RÞÌ jq ~Àö©¨@Ø °¨c»U©É À@ØS j@ØBS OUAhOn-ASTÉ»©ÉÌ ? öÝÀ©É ÔSÄSf¦ÛÕ ÀUZÉAvÌ S@ØürÉ R ÔÀUvÉAÌeÕ ®¨^°Ì @ØÀÌ @ØÌÉ öÀÝÀa - À®q °prFçÀÞÌ À®M^°s» A°ÀÝ °r»@ØÀ@Ø j@Øv¨ ~É@ØpÄ @ØÌÉÌ ÀOÄÉ | ®©FABl ÌÉÝ Às AcÚÉÞÀSÌ Bwl ÀËÀ@Ø OUAhOÀnÌ BwÀ© jÀ®AaÀUS ©ÉÌ ®¨¬ØU ÀsTS ¬ØÀUÀa ©ÉJÌ ASTÉ»ÀH, êAOl °¨c»U©ÉR Þþ@ØAv©- jAv j@ØAv AS°r»S |
Þþ®Ê© j@ØAv @ØËÉ, Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\ÞÌ ÔSÄSf¦ÛÕ SÉT jce ®©FABl ÌÉÀÝÌ OUAhOÀnÌ Ù ®TÉAóä-AUZS - °¨Avq A@Øa¨ ®erÝ BÉwÉÀ© ÞÉÀÌ | gkÞA© ~ÉÌ OÉdU©ÉÌ Sf¦Û À@ØÉÀSÉA°Sq À®gÉÀc wÀ¦Û RÀiAS | gkÞA© jÌ@ØT gÉc© Às ©ÉÌ Sf¦Û ~ÉÀa A@ا ÞþËT©, À® g¨U gÉc© | AXª©fÝ©, ASÀBÌ @ØT»cFmä©ÉÌ TÀoF OÉdU©ÉÌ PS:®ÀÊFÌ mªçÞ ÀcÉIcÉÌ QØT©ÉR ©ÉÌ AaU SÉ | Ìcf^°þSÉË jÌ@ØTq AUÀZÀaS | OÉdU©ÉR À@ØÉÀSÉA°S gkÞA©Ì TS ÀcÉIcÉÌ ÀOÄÉ @ØÀÌAS | jTSA@Ø sZS ~TÀUÌ ÞþA© ©ÉÌ TÀSÉgÉc gkÞA©Ì @ØÉÀa mÞÄ öÀÝ ÀwÀa ©ZS gkÞA©Ì ®c»mª öÉÌÉÀSÉÌ @ØÄ jce AcrÂÉ®-öÉÌÉÀSÉ A̽ T¨ZhaAcÌ A°À@Ø OÉdU©É ©ÉA@ØÀÝR À°ÀZAS | gkÞA©Ì WÀÌ OÉdU©ÉÌ Sf¦Û À@ØÉÀSÉA°Sq AaU SÉ | OÉdU©ÉÌ TÀS gkÞA©ÌR À@ØÉÀSÉA°S Sf¦Û wÀ¦Û RÀiAS | Às Sf¦Û ÀSq ©É SÄ öÀc À@ØTS @ØÀÌ ! ~S¨ÞþÉ®-Ie@Øp© SÉTAv èSÀ© s© ®¨^°Ì ©©vÉ ÀsS ®¨Þþs¨½ SÝ | ®©FABl ÌÉÝ jq SÉTAvÀ@Ø, jq SÉÀTÌ gÉKÉÀ@Ø cɦÛÉcÉA¦Û Ì@ØÀTÌ ÞþÉoÉSF À@ØS OUAhOÀnÌ ÀrÀK A°ÀUS ©É Ai@Ø ÀcÉIÉ sÉÝ SÉ |
®ÉAöA©FÀ@ØÌ ÞAÌ@ØA\Þ© ÔËfTÕ jce Ô~AgÞþÉÝÕ ~Qبu ÀÌÀZq ÞþA©gÉcÉS OUAhOn-ASTÉ»©É TÉÀI TÉÀI jTS °prF ´XgÉcS @ØÌÀ© ÞÉÀÌS ÀsZÉÀS ©ÉJÌ ASBmª ÞþA©gÉÌ ´¿BÂU©É Ac@ØfH» öÝ | À®-®c °prF ~ÉTÌÉ g¨UÀ© ÞÉAÌ SÉ À@ØÉÀSÉA°S | jTS j@ØAv °prF ~ÉÀa ©ÞS A®eö ÞAÌOÉAU© @ØÉc¨AURÝÉUÉ-À© | À®ZÉÀS Arè ATASÌ SÉO R wÉÀSÌ j@ØAv v¨@ØÀÌÉ ~er ~ÉÀa sÉ °kÀÌ °ÉJA¦ÛÀÝ À°ÀZÀa @ØÉc¨AURÝÉUÉ jce ÀmðÀöÌ ~ÉSÀ^° ~Éóý¨© öÀÝ sÉÀha | wÀ\Þ jq SÉO-wÉÀSÌ AccÌH ÀSq | OUAhOÀn ~ÉÀa cÀU wÀ\ÞÌ TkU gÉc, Ì® c½cF A@Øa¨Ìq öÉAS WÀvAS | ~ËO aAcAvÌ °prF-À®M^°s», rþ¨A©-S^°S©É, öÉ°F»©ÉæH jce TÉo¨s» ÀcÀ¦ÛÀa ~ÀS@ØZÉAS | OÉdU©É aAcÌ À©TS j@ØAv mëÌHfÝ °prF OÉdU©ÉÌ ~ÀÞÌÉ £ýÉ® ÀOÉÀZ A°ÀÝ ÌÉmäÉ À°ZÉ | ®©FABl ÌÉÝ j@ØAv cÉUFmëpA©@ØËÉ ÌOSÉ @ØÀÌÀaS - SÉT sZS ÀaÉv AaUÉT | À®q cqÀÝ ~ÉÀa @ØÀÝ@ØAv Þ¨ÀÌÉÀSÉ cÉA¦ÛÌ cH»SÉ ÀsæAUÀ© cÉU@Ø cÝÀ® @ØZÀSÉ @ØZÀSÉ cÉ® @ØÀÌÀaS ®©FABl | À®-®c cÉA¦ÛÀ© ËÉ@Ø© S@ØürÉ-@ØÌÉ ÀTÀI, UÉU-SfU @ØÉO c®ÉÀSÉ BÉSUÉ, OR¦ÛÉ cÉÌÉ^°É | À©TSq j@ØAv cÉA¦ÛÌ ®°Ì °ÌBÉÌ ¬Ø¨ÀvÉÌ ®ÉTÀS WKÉ @ØÉO oÌÀU cÉqÀÌÌ °prF Z¨À° ~É@ØÉÀÌ ~ÉÌ ´À\vÉgÉÀc aÉÝÉ À¬ØU© À®q @ØÉÀO | ~ÀS@Ø °fW» wþfyT-AXªÞþöÌ @ØÉOZÀÐÌ RÞÌ ÀgÀ® RiÉ OU^ä ÞË-°prFTÉUÉ À°ÀZ @ØÉAvÀÝAaÀUS cÉU@Ø ®©FABl | OÉdU©É-Ì ~S¨ÞT ÞþËT °prFAv À®q mëpA©Ì Ar@Ø¦Û ÀËÀ@Ø ´Ài jÀ®Àa | jq °pÀrF j@Øq ®ÀÊ oÌÉ ÞÀ¦ÛÀa OÉdU©ÉÌ AS:®Ê©É ~ÉÌ ©ÉÌ ®öB BfcS ´ÞÀgÉÀwÌ TS, ©ÉÌ ~SÉAcU À@ØM©¨@ØÞþÉH©É - ÀTÉvÉ ÀUÉ@ØAvÀ@Ø cÉÌcÉÌ À°ZÉÌ TBÉvÉ ©ÉÌ ÀOÉÀZT¨ÀZ ¬Ø¨Àv RÀi | ~ÉcÉÌ jq °pÀrFÌq ÞþcöTÉS©ÉÝ ~ÀÞÌÉ-£ýÉ® A°ÀÝ sZS Às ~Þ®pÝTÉS gkÞA©À@Ø À°ZÀ© ËÉÀ@Ø - gkÞA© ofÀÌ ofÀÌ ÀcAÌÀÝ OÀU sÉÝ ©ÉÌ °pAÄÌ cp« ÀËÀ@Ø - ©ZS jq OUAhOÀnÌ ~ÀTÉW jå®ÀÞÉABrS jq ®eÀ@Ø© °prFAvÀ© ASg¨»UgÉÀc ¬Ø¨Àv RÀi |
OÉdU©É-Ì ~ÉÌ j@ØAv ~ÞçÞ °prF OÉdU©ÉÌ À°ÉUSÉÝ À°ÉUÉÌ aAc | TkU wÀ\Þ À°ÉUSÉÝ À°ÉUÉ À©É ÀSqq - jTSA@Ø À°ÉUSÉÌq À@ØÉÀSÉ ´À\UZ ÀSq À@ØÉËÉR | A@ا OUAhOÀn À°ÉUSÉÌ À®q ´¦ÛÉS, ÞþA©Av À°ÉÀU ~ÉÀwÌ ÀOÀÝ ~ÉÀÌÉ j@Øv¨ ´JO¨À© ´Ài sÉRÝÉ - À®q ~ÉLëAcrÂÉ®°fóä Z¨ArÌ ´¿BfcS - ÀsS OÉdÌ TÀSÌ cÉJoSæAUÀ@Ø, ©ÉÌ qSAöAcrSÀ@Ø ~ÉÀUÉA¦Û©, ~ÉUwÉ ~ÉÌ T¨½ÞQØ @ØÀÌ A°Àha | j-°prF ÀgÉUÉ sÉÝ SÉ ®öÀB | wÀ\Þ OÉd R ~TÀUÌ TÀSÌ PS@ØvF jÀ®Àa öÉA®-ÀZUÉÌ TÀoF A°ÀÝq | À®ZÉÀS cÉwÉÀSÌ ÞAÌ@Ø\ÞSÉ ~ÉÀa | A@ا jq cÉwÉÀSÌ À°ÉUSÉÝ jTSgÉÀc OÉdÌ À°ÉUÉ ~ÉÌ cÀ® ËÉ@ØÉ À°AZÀÝÀaS ®©FABl- À®ZÉÀSq OÉd Às ~TUÀ@Ø ©ÉÌ À°ö-TS ®TÞ»ÀHÌ A°À@Ø jAwÀÝ OÀUÀa ©É ®kQØëgÉÀc A@ا Àcr ©fcþgÉÀcq ÀcÉIÉ sÉÝ |
®ö®É ~ÉTÌÉ À°ÉUSÉÝ c®É OÉdÌ ®eUÉÞ èSÀ© ÞÉq - ÔÀÌ¬Ø A°ÀU SÉ ?Õ ©ÉÌÞÌ @ØFÉÀTÌÉ ®ÀÌ jÀ® À°ZÉÝ ~TUÀ@Ø | TÉ°¨ÀÌ cÀ® ~TU ZÉ©ÉÝ A@Øa¨ AUZÀa | ÔmªH»TAЩ ´ÞUZÐÕ ÀUZÉÌ ®TÀÝ cÉ° ÞÀ¦Û ÀwÀa ÔÀ̬ØÕ | °kÌ ÀËÀ@Ø À®q ~ÀÞÌÉ £ýÉ® A°ÀÝ OÉd UQØ @ØÌAaU ©ÉÌ ÀUZÉ - j©QØH oÀÌ | jq ®eUÉÞ R °prFAvÀ© °r»@Ø ~S¨gc @ØÀÌS ~TÀUÌ ÞþA© OÉdÌ TÀSÉÀsÉÀwÌ ASAc¦Û©É R ASAcÄ©É | ~TU j@Øv¨ OA@Ø© öÀÝ ÔÀ̬ØÕ cA®ÀÝ À°Ý | ©fQØH @ØÉJvÉÌ TÀ©É ´JAOÀÝ ËÉ@ØÉ ÔÀ̬ØÕ | OÉd ~ÉÌ ~TÀUÌ ®²ÞÀ@Ø»Ì ÀwÉÞS AcÞ°-®eÀ@Ø© | j@Ø ~Sc°F °prF ´XgÉcS |
~TÀUÌ @ØÉÀa OÉdÌ À°ö-TÀSÌ ®TÞ»ÀHÌ @ØËÉ cUAaUÉT | À°ÀöÌ cFÉÞÉÌvÉ Z¨c ®ÉcoÉÀS ÞÉr @ØÉAvÀÝ ÀwÀaS Ìcf^°þSÉË | SÉÌf R Þ¨dÀKÌ ®²ÞÀ@Ø»Ì P°Aö@Ø©ÉÌ A°@ØAv gÉKÉÝ Þþ@ØÉr @ØÌcÉÌ cFÉÞÉÀÌ ©ÉJÌ j@Øv¨ èAOcÉݨ©É AaU | ÔSÄSf¦ÛÕ wÀ\Þ OÉdÌ j@ØÉ@ØfLª Þþ®ÀÊ ©ÉÌ ®^äÉSöfS©ÉÌ A°@ØAv j@ØcÉÌR ´À\UAZ©q öÝAS | gkÞA© OÉdÌ TÀSÌ OÉAö°ÉÌ ÞþA© A@Øa¨vÉ ´°É®fS Ai@Øq A@ا OÉdÀ@Ø À® gÉÀUÉcÉÀ® | s©q AUcÉÀÌU qSÀvÀU@ØO¨ÝÉU ~ÉÌ ÞAn@ØÉ-ÞÉwU ÀöÉ@Ø, rÌfÀÌÌ mªÉgÉAc@Ø OÉAö°É gkÞA©Ì SÉ ËÉ@ØcÉÌ À@ØÉÀSÉ @ØÉÌH ÀSq | @ØÉÀBq jq °²ÞA© À@ØS AS:®^äÉS ©É ÀcÉIÉ sÉÝ SÉ | À®@ØÉÀUÌ AöÀ®Àc OÉdÌ cÝÀ® ®^äÉSöfS ËÉ@ØcÉÌ @ØËÉ SÝ | À®@ØÉÀUÌ ®TÉB AcKÝAvÀ@Ø g¨ÀU ËÉ@ØÀ© À°Àc cÀUR TÀS öÝ SÉ | ©c¨ Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ ®^äÉS ®²ÞA@Ø»© À@ØÉÀSÉ qAÊ©R À@ØÉËÉR ÀSq | OÉdU©É OUAhOÀn ~ÉÀa - Z¨c ®kQØë j@Ø IU@Ø - ©c¨ ~ÉÀa | À®q °pÀrFR À®q À°ÉUSÉÝ cÀ®, ~ÀÞÌÉ-£ýÉ® öÉÀ© OÉdU©ÉÀ@Ø À°AZ | ÔOÉdU©ÉÕ AOnSÉvF ÀËÀ@Ø ®©FABl ÌÉÀÝÌ AUZÀS Þþ®ÊAvÀ@Ø À°ZÉ sÉ@Ø --
TÉÀÝÌ À@ØÉÀU j@ØAv cÉhOÉ | TÉ ©ÉÀ@Ø À°ÉU A°ÀÝ ÀZUÉÀha |
OÉd ofÀÌ ~ÉcÉÌ ©ÉÌ ~ÀÞÌÉ £ýÉ® ÀOÉÀZ UÉwÉÝ |
®©FABl ÌÉÝ mÞÄ©q jZÉÀS OÉd R ~TÀUÌ TÉSA®@Ø ®²ÞÀ@Ø»Ì TÀoF, ~^ä© OÉdÌ TÀS rÉÌfAÌ@Ø @ØÉTSÉÌ j@ØAv ®kn ÞþÀcr @ØAÌÀÝ A°ÀÝÀaS - ©ÉÌ ®^äÉS-~É@ØÉàÉ R ~TÀUÌ ÞþA© ©ÉÌ ÞþfA© ÀsS èd @ØÀÌÀa ATÀr ÀsÀ© | OUAhOÀn ~TÀUÌ c¨À@Ø TÉËÉ ÀÌÀZ OÉdU©ÉÀ@Ø @ØÉJ°À© À°ÀZAa ~ÉTÌÉ | À@ØS OÉdU©ÉÌ ®^äÉS ÀSq - À® -ÞþÀrðÌ À@ØÉÀSÉ BcÉc ~ÉTÌÉ ÞÉq SÉ Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ | ®©FABl ÌÉÝ A@Ø jBSF gkÞA©À@Øq °ÉÝf @ØÀÌÀaS - ~A© Tp°¨gÉÀc ? jq cÉ@ØFAcöfS °prFAv Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\ÞÌ RÞÌ j@Øv¨ ®eÀsÉBS | ©Àc ©É À@Ø^°þfÝ ÔËfTÕ ÀËÀ@Ø Z¨c ÀcAr ®ÀÌ jÀ®Àa- jTS cUÉ sÉÝ SÉ | sA°R TÉSÀ©q öÝ Às, Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ ÀSq jTS j@Ø Ac^°¨ ~S¨gkA© jZÉÀS OUAhOnAvÀ© ATArÀÝ A°ÀÝÀaS ®©FABl ÌÉÝ |
3. w\Þ ÀËÀ@Ø OUAhOn öcÉÌ ÞÀË ~ÉÀÌÉ j@ØBÉ©fÝ ÞAÌc©»S ~ÉTÌÉ À°ZÀ© ÞÉq | ÀUZÀ@ØÌ ÌOSÉ ~ÀS@Ø ®TÀÝ j@Ø@Ø ~AgÞþÉÝ®²Þ^ð öÀÝ ÀËÀT ËÉÀ@Ø SÉ | TkU ~AgÞþÉÀÝÌ ~ÉÀrÞÉÀr À@ØÉÀSÉ À@ØÉÀSÉ ~ÞþoÉS c½cF, À°r R @ØÉÀUÌ ÀÞþAQØ©w© À@ØÉÀSÉ ®¡ÉÌfgÉc AWÀÌ ËÉ@ØÀ© ÞÉÀÌ w\ÞAvÀ@Ø | ©ÉÀ© wÀ\ÞÌ mªÉ° R cFµSÉ j@Øv¨ mäÌ-®T^ªAÝ© öÝ, j@Øv¨ BAvU A@ا À®q PrA\Þ@Ø BAvU©É of-®²Þ^ð ÞÉi@Ø R °r»@ØÀ@Ø ©póä @ØÀÌ ~ÀS@Ø ÀcAr | wÀ\ÞÌ ~^äw»© À®Ì@ØT À@ØÉÀSÉ ÞÉAr»@Ø ~AgÞþÉÝÀ@Ø jce ~ÉÞÉ© ~ÞþoÉS cFµSÉÀ@Ø OUAhOn@ØÉÌ, ASBmª Ar\Þ-®eçÀÞÌ r©» ÀTÀS, ~ÀS@Ø ÀcAr ÞþÉoÉSF A°À© ÞÉÀÌS | @ØZÀSÉ @ØZÀSÉ jÌ ¬ØU öÀ© ÞÉÀÌ Z¨c gÉÀUÉ jce ~©fc ©ÉlÞs»ÞkH» | j@ØA°@Ø ÀËÀ@Ø OÉdU©É-Ý Ai@Ø ©Éq öÀÝÀa |
jq @ØÉAöSfÌ WvSÉ@ØÉU 1879-80 ®ÉU | ®TÝAvÌ ®ÉTÉSF ´À\UZ ~ÉÀa Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ | gkÞA©Ì ÌÉBSfA©-®ÀO©S©É R À°r ®²ÞA@Ø»© ÀcÉo, gkÞA©Ì cAöAc»r ®TfQØH, ©ÉÌ ÞAn@ØÉ @ØÌÉ - jq ®c A@Øa¨À@Øq j@Øv¨ ÞAÌöÉÀ®Ì ®¨ÀÌ ´À\UZ @ØÀÌÀaS Ìcf^°þSÉË | A@ا ®©FABl ÌÉÝ ®²ÞkH» cB»S @ØÀÌÀaS À®q ÞAÌöÉ® | A©AS ~ÀS@Ø ÀcAr ædLª A°ÀÝ ´ÞmÏÉAÞ© @ØÀÌÀaS ´ASr r©À@ØÌ AXª©fÝÉÀo»Ì ArAQØ© cÉCÉAUÌ TÀSÉgÉÀcÌ AcArÄ©É |
´ASr r©À@ØÌ cÉCÉAU - Às AcþAvr rÉ®ÀSÌ wH©ÉA^¢@Ø©ÉÝ ~ÉmÏÉ ÌÉÀZ ~ÉcÉÌ BÉ©fÝ ÀO©SÉÌ ~É@ØÉàÉÀ©R mÞA^°© öÝ | gkÞA©Ì w¯ºfÌ AmÏA©rfU ÌÉBPSA©@Ø AO^äÉÌ RÞÌ ~TÀUÌ @ØÀxi ´hOÉAÌ© ~ÉS^°Ti-jÌ Ie@ØÉÌ oÂAS© öÝ - ÔöÀÌ T¨ÌÉÀÌÕ cÉCÉAUÌ AXªoÉwþmä ÌÉBPSA©@Ø gÉcSÉ ¬Ø¨AvÀÝ À©ÉÀU jq °prF | ~ÉcÉÌ cÉCÉAU ToFAcÀ«Ì ZAЩ ~É°r», ©ÉÌ AcÀU©T¨Zf TÀSÉgÉc - Ôco»TÉS, AcÀÝ, AcÀU©, cFÉAÌmvÉÌÕ- ~TÀUÌ jq ®eUÉÀÞ Þþm¬Ø¨Av© | qeUFÉÀÐÌ AScÉ»OÀS £ýFɦÀmvÉÀSÌ AcBÝ ´ÞUÀQØ gkÞA©Ì cÉA¦ÛÀ© ÞÉAv», À®q ÞÉAv»À© ÌÉTÀTÉöÀSÌ ÞþA© rþXoÉ ~ÉÌ ASo¨cÉc¨Ì vóÞÉÌ ÞþA© ~Éwþö j@Ø AS:rÂÉÀ® cF½ öRÝÉ - ~A© sÀLð ®TmävÉÌ °prFçÞ Þ°É»Ì c¨À@Ø ¬Ø¨AvÀÝÀaS ®©FABl ÌÉÝ | gkÞA©Ì ASy¬ØU BfcS ÀsS j@Ø cFA½w© TÉS¨ÀKÌ ~^ä:rkSF©Éq SÝ - AcþAvr rÉA®© gÉÌÀ©Ì, ´ASr r©@ØfÝ cÊfÝ ScBÉwÌÀHÌq j@Ø Ag©ÀÌÌ aAc | Às-BÉwÌH ´ÞAÌ©ÀUÌ mäÀÌ ÞÉAUr @ØÌÉ A@ا Ag©ÀÌ °¨c»U, ~®öÉÝ, ~ÞkH» | Ìcf^°þSÉÀËÌ ÀUZÉÌ ÞAÌöÉÀ®Ì ®¨ÀÌR Ù ~ÞkH»©É, Ù ~^ä:®ÉÌrkSF©ÉÌ ÞþA©q qAÊ© cF½ öÀÝÀa | ®©FABl ÌÉÝ ©ÉÀ@Ø cFAóä R wÉbÛ©É A°ÀÝÀaS |
®²ÞkH» AcÞÌf© j@ØAv ´°ÉöÌH ~ÉTÌÉ À°AZ ©ÞS A®eö @Øp© Ô~A©AËÕ wÀ\ÞÌ OUAhOn-çÀÞ | Ìcf^°þSÉÀËÌ w\ÞAv mÞÄ©q AnTÉAn@Ø | j@ØA°À@Ø ~ÉÀa A@ØÀrÉÌ ©ÉÌÉÞ°-Ì OAÌn-AS®Àw»Ì ´^먽©ÉÝ, S°f-ÞþcÉÀöÌ TÀ©É OAUG¨©ÉÝ, öÉRÝÉÌ OÉ¡ÀUF, wÉÀSÌ ®¨ÀÌÌ ~ÉÀcÀr, oÉcTÉS ~ÀrÂÌ wA©rfU©ÉÝ ®TAÞ»© j@Ø ÞþÉH | ~SFA°À@Ø ~ÉÀa j@ØAv WÀÌÉÝÉ w\Þ | ®¨°r»S, ~SÉË cþÉQ|H A@ØÀrÉÌAvÀ@Ø BÉTÉ©É @ØÌÀ© OÉS BAT°ÉÌ | BAT°ÉÀÌÌ ÀTÀÝÌ ®ÀÊ ©ÉÌ TS BÉSÉBÉASÌ ÞÉUÉ ´gÀÝÌq cÝ:®A^Î@ØÉÀUÌ °¨ÀڻݩÉÝ BAvU öÀÝ RÀi | wÀ\ÞÌ jq °¨Av A°@Ø OTl@ØÉÌgÉÀc wA©TÝ °pÀrF, oÂASÀ© R cÉÀ@ØF AOnÉAÝ© @ØÀÌÀaS ©ÞS A®eö | A@ا Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ ©ÉÌÉÞ° ®²ÞÀ@Ø» ~ÉÌ j@ØAv ´A½R cÉÌ cÉÌ Þþs¨½ öÀÝÀa | Ìcf^°þSÉË cÉÌcÉÌ AcÀrKgÉÀc cÀUÀaS - À® cþÉQ|H | w\ÞAv ÀËÀ@Ø @ØÀÝ@ØAv ~er ´XoÉÌ @ØÌAa -
ÔQبAo© ÞÉKÉHÕ wÀ\ÞÌ OUAhOn-çÞ À°cÉÌ @ØÉÀB ©ÞS A®eö Ìcf^°þSÉÀËÌ w\ÞAvÌ ~ÉAgÞþÉAÝ@Ø AXªTÉAn@Ø©ÉÀ@Ø °prFÉAÝ© @ØÌcÉÌ ®TÀÝ WÀÌÌ ÞAÌc©»S WAvÀÝ A°ÀÝAaÀUS Àcr ædLªÞkH»gÉÀc | ÞþÉOfS R ÞAÌ©F½ ÞþÉ®ÉÀ°Ì WÀÌÌ À@ØÉÀH, ~AUÀ^°, ®d wAUÞÀË, IÀÌÉ@ØÉÝ, ®¨¦ÛÀÊ, @Ø\Þ-ÙA©öÉA®@Ø ÞAÌÀcÀrÌ TÀoF a¦ÛÉÀSÉ AaU Às-Ìö®FTÉÝÉ ©ÉÌ ~ÉÀc°SÀ@Ø Ìcf^°þSÉË @ØÀÌ ©¨ÀUAaÀUS ®Éc»BAS@Ø | ~ËÉ»l Às-À@ØÉÀSÉ ÀUÉ@ØÀ@Øq wþÉ® @ØÌÀ© ÞÉÌ© À®q TÉÝÉ | À®BSFq Ìcf^°þSÉË Ô©¨ÀUÉÌ TÉèU ~É°ÉÝ@ØÉÌfÕ-Ì ~A© ®ÉoÉÌH ÞAÌOÝAv j@ØÉAo@ØcÉÌ ´À\UZ @ØÀÌÀaS wÀ\Þ | w\ÞAvÀ© ©ÉaɦÛÉR ´À\UAZ© öÀÝÀa j@Ø qÌÉAS nØf©°É®f | ©ÉÌR j@ØvÉ À@ØÉÀSÉ w\Þ ~ÉÀa - ~-@ØAË©, ~S¨TÉS®ÉÀÞQØ | ~ASÀ°»rF Ìö®FTÝ©ÉÌ j@Ø cFµSÉ wÀ¦Û À©ÉUÉq ÞþoÉS ´À³rF AaU Ìcf^°þSÉÀËÌ | A@ا ©ÞS A®eÀöÌ OUAhOn çÀÞ À®q nØf©°É®fÌ w\ÞvÉq Þ\UAc© öÀÝ ÞþoÉS mÏÉS B¨À¦Û cÀ®Àa | ©¨ÀUÉÌ TÉèU ~É°ÉÝ@ØÉÌf s¨c@ØAv ÀsS Þkc»BÀ^ë À®q qÌÉAS SÉÌfÌq ÀÞþAT@Ø AaU - jqgÉÀc ®ÉBÉÀSÉ öÀÝÀa w\ÞAv | ©ÞS A®eÀöÌ QبAo© ÞÉKÉH SÉÝ@Ø-SÉAÝ@ØÉ À@ØA^°þ@Ø j@ØAv AcArÄ Ôw\ÞÕ öÀÝ ´ÀiÀa - A@Øa¨vÉ ®ÀÌ jÀ®Àa TkU ÌOSÉÌ ®fTÉ-T¨Àa-sÉRÝÉ ®Éc»BAS@Ø©É ÀËÀ@Ø | wÀ\ÞÌ °kÌAcmäÉÌf cFµSÉAv A@Øa¨vÉ ÀwÀa öÉAÌÀÝ | ©ÞS A®eÀöÌ QبAo© ÞÉKÉH
4. OUAhOn-ASTÉ»©É @ØZÀSÉ @ØZÀSÉ ÀUZÀ@ØÌ ÌOSÉÌ ~AgÞþÉÝ ®²ÞkH»q c°ÀU A°À© ÞÉÀÌS jce À®q ~S¨sÉÝf @ØÉAöSfÌ ÞAÌc©»S WvÉÀ© ÞÉÀÌS | ÀsTS ©ÉÌÉrßÌ cÀ^°FÉÞÉoFÉÀÝÌ ®óäÞ°f ´ÞSFÉÀ®Ì ÞAÌHA© ~er Þ¨ÀÌÉÞ¨AÌ c°ÀU A°ÀÝ @ØpÀG^°¨ ~ÉÌ AÌSÉ cþÉ´S-jÌ ATUS À°ZÉÀSÉ öÀÝÀa OUAhOÀn | ´ÞSFÉÀ® ~ÉÀa °AÌ°þ-À®c@Ø oT»sÉB@Ø @ØpGmªÉTf (@ØpÀG^°¨) @ب¤-ÀÌÉwfÌ À®cÉ @ØÌÀ© @ØÌÀ© ASÀBR ÀÌÉwÉnØÉ^ä öÝ ~ÉÌ OÀU sÉÝ °kÌ ®T¨°þ-©fÀÌÌ j@Ø ASÌÉTÝ ~ÉcÉÀ® | ©ÉÌ ~ÉÀw ´^ëÉw»wÉATSf A@ا ~^äÀÌ ~®öÉÝ, j@ØÉ AÌSÉÀ@Ø ®¨mÏ @ØÀÌ À©ÉUcÉÌ ÀOÄÉ @ØÀÌ cFË» öÀÝÀa À® | A@ا ÞÀÌ AÌSÉÌ ®ÀÊ À°ZÉ öÀÝÀa ©ÉÌ Þkc» ÀÞþAT@Ø BS ÀåývS-jÌ | ÀåývS-jÌ sÀL𠮨mÏ öÀÝ ´ÀiÀa À® | Às-®¨mÏ©ÉÌ ÞþËT cfBAv ÀÌÉÞH @ØÀÌAaU @ØpGmªÉTf ~ÀS@ØA°S ~ÉÀw | BS R AÌSÉ À°ZÀ© jÀ®Àa @ØpGmªÉTfÀ@Ø | DrÂÀÌÌ AcoÉS, TÉS¨ÀKÌ BfcS ~ÉÌ TÉSAc@Ø @ØdHÉoÉÌÉÌ ´ÞUANoÀ© ÀrK öÀÝÀa ´ÞSFÉ® | ´«T@بTÉÌ ÞþÀsÉAB© R ~BÝ @ØÌ ÞAÌOÉAU© öRÝÉ ®ÀLLªR OUAhOn-çÀÞÌ UW¨©ÉÝ ®ÉoÉÌH ÞÉi@Ø-°r»À@ØÌ TS ÀËÀ@Ø TkU @ØÉAöSfÌ wgfÌ©É ÀsS öÉAÌÀÝ ÀwÀa A@Øa¨vÉ |
jTS ®²ÞkH» PcÞÌf©F, sÉ TkU @ØÉAöSfÌ ®ÉTAwþ@Ø ~AgÞþÉÝÀ@Øq Qبu @ØÀÌ, ®ÉoÉÌH© À°ZÉ sÉÝ SÉ Ìcf^°þ-ÌOSÉÌ OUAhOnÉÝÀHÌ ÀQØÀn | ©c¨ À@ØÉËÉR À@ØÉËÉR OUAhOn-ASTÉ»©É ÀUZÀ@ØÌ @ØÉAöSfw© ~AgÞþÉÀÝÌ ~ÉeAr@Ø ÞAÌc©»S WvÉÀ© ÞÉÀÌS | ©ÉÀ© °¨Av Ar\Þ-®eçÀÞÌ mªÉÀ°Ì ÞÉË»@ØF WÀv ÀsÀ© ÞÉÀÌ | À®q ÞAÌc©»S Z¨c BdAÌ AaU A@ØSÉ - ´iÀ© ÞÉÀÌ jq Þþrð | ~ÀrÉ@Ø d°þ ÔTAHöÉÌÉÕ w\ÞAvÌ OUAhOn-çÀÞÌ ÀQØÀnR ~ÉÞA« ©¨ÀUAaÀUS | À®q ~ÉÞA« ~er© c½ÀcFÌ ÞAÌc©»ÀSÌ @ØÉÌÀHq | TkU wÀ\Þ TAHTÉAU@ØÉÌ ~Ue@ØÉÌ ASêAH© ÀÞþ©-@ØÉÝÉ ¬ØAHgkKÀHÌ @ØÉÀa ~ÉÀ® ¬ØAHgkKÀHÌ cFÉ@بU ÞþÉË»SÉÌ vÉÀSq | ©É ¬ØAHgkKÀHÌ j@ØÉwþ AOÀ«Ì gþÉA^äR öRÝÉ ®¯ºc - jgÉÀcq AUÀZÀaS Ìcf^°þSÉË | A@ا ®©FABl ÌÉÀÝÌ OUAhOnçÀÞ À°ZÉ sÉÝ TAHTÉAU@ØÉÌ ÀÞþ©ÉLëÉ j@ØAv S©¨S wÝSÉÌ ~É@ØK»ÀH ¬ØAHgkKÀHÌ @ØÉÀa jÀ®Àa | Às wÝSÉAv ©ÉÀ@Ø À°Àc cÀUAaU ¬ØAHgkKH | ¬ØAHgkKÀHÌ TÀSÌ gÉcvÉ ®©FABl ÌÉÀÝÌ OUAhOÀn ÀÞþT-®À¯ëÉö SÝ, ~ÀS@ØvÉ gÝ-AcöÂU©É ÀTrÉÀSÉ ~É@ØK»ÀHÌ @ØÉaÉ@ØÉAa | wöSÉ-ÞÌÉ @Øe@ØÉÀUÌ öÉÀ©Ì °prF-OT@ØvÉ R ©¿BAS© gfA©-AröÌH ®©FABl ÌÉÀÝÌq @ØA\Þ©, Ìcf^°þSÉÀËÌ wÀ\Þ ©É À®gÉÀc AaU SÉ | ~ÀrÉ@Ø dÀ°þÌ TÀ©Ì Z¨c ÀcAr AcÀÌÉAo©É SÉ @ØÀÌ ~ÉTÌÉ cUÀ© ÞÉAÌ - TAHöÉÌÉ wÀ\ÞÌ SÉÝ@Ø j@Ø ÞLðfÀÞþAT@Ø, ®ÌUAO«, BAT°ÉÌ s¨c@Ø; SÉAÝ@ØÉ j@Ø ~Ue@ØÉÌAÞþÝÉ SÉÌf | TÀSÌ ATU ©ÉÀ°Ì öÝAS, ¬ØAHgkKÀHÌ gÉUcÉ®É ®ÀLLªR | cÉmäc c¨AXoöfS jce DKl ~mªÉgÉAc@Ø TAHTÉAU@ØÉ ©ÉÌ wöSÉ ASÀÝ ¬ØAHgkKÀHÌ @ØÉa ÀËÀ@Ø OÀU ÀsÀ©q ÀOÀÝAaU | °¨W»vSÉÝ ©ÉÌ Tp©F¨ öÀÝÀa | ¬ØAHgkKÀHÌ åýÉ^ä, AcÞs»mä, AcgþÉ^ä R A̽-cFÉ@بU AOÀ«, ASB»ÀS ©ÉÌ mëpA© ~ÀUMA@Ø@Ø ®«ÉÌ çÞ oÀÌ A¬ØÀÌ ~ÉÀ® | jq TkU @ØÉAöSf-@ØÉiÉÀTÉ ~Qبu ~ÉÀa ®©FABl ÌÉÀÝÌ OUAhOn-çÀÞ | ®ÀÌ ~É®ÉÌ ~er ~\Þq | ©c¨ w\Þ R OUAhOÀnÌ ~A^äT Ì® ÞAÌHÉT ©ËÉ PrA\Þ@Ø ~AgÞþÉÝ j@Øv¨ ~ÉUÉ°É öÀÝ ÀwÀa ®A©Fq |
©ÞS A®eö @ØÉc¨AURÝÉUÉÌ OUAhOn çÀÞ ÀrK ~eÀr À°AZÀÝÀaS Às, ÌöTlÀ@Ø À°Àr A¬ØÀÌ sÉcÉÌ vÉ@ØÉ, @ØSFÉÌ AccÉÀöÌ ÞþmäÉAc© cFÝ ÀËÀ@Ø cÉJAOÀÝ, À°cÉÌ ÞþmäÉc ATASÌ TÉÀÝÌq | A@ا TkU wÀ\Þ cÉA¦ÛÌ ÀTÀÝÀ°Ì ~ÉÞA« ´ÀÞQØÉ @ØÀÌ ATASÌ cÉcÉq À®q vÉ@ØÉ A°ÀÝAaÀUS | jq ÞAÌc©»ÀS OUAhOnAvÌ ®ÉAc»@Ø ~ÉÀc°S ÀcÀ¦ÛÀa, ~ËO TkU Ì® Qبu öÝAS |
©¨USÉÝ Ô®TÉAóäÕ wÀ\ÞÌ OUAhOnçÀÞÌ j@ØÉeÀr ®©FABl ~ÉÀÌÉ ædLªÞkH» ~ÉAgÞþAÝ@Ø ÞAÌc©»S WAvÀÝÀaS cÀU TÀS öÝ | TÀS öÝ, jvÉ A©AS @ØÀÌÀaS, Àcr ÀgÀcAOÀ^ä, ®ÀO©S qhaÉÝ | ÞþËÀT cÀU ÀSRÝÉ sÉÝ, Ô®TÉAóäÕ wÀ\ÞÌ SÉÝÀ@ØÌ SÉT Ô~Þkc»Õ A@ا ©ÉÀ@Ø ®©FABl ÌÉÝ @ØÀÌÀaS Ô~TkUFÕ | jq ÞAÌc©»SAv WvSÉOÀnØ @ØÌÀ© A@Øa¨vÉ cÉoF öÀÝAaÀUS A©AS | A©S @ØSFÉ T¨A½ ÞÉÝ 1961-À© | ©ÉÌ °¨ÕcaÌ ~ÉÀw 1959 ®ÉÀU T¨A½ ÀÞÀÝAaU ~Þ¨Ì ®e®ÉÌ | À®q aAcÀ©R SÉÝÀ@ØÌ SÉT ~Þkc» jce gkAT@ØÉAgÀS©ÉR À®q j@Øq À®MATn OÀÁÉÞÉoFÉÝ | ÞþËT SÉÝÀ@ØÌ mëpA© AXª©fÝ SÉÝÀ@ØÌ gkAT@ØÉ °r»ÀSÌ ÀQØÀn °r»@ØAOÀ« A@Øa¨ cÉoÉ WvÉÀ©R ÞÉÀÌ - jTS ÀgÀcAaÀUS ®©FABl ÌÉÝ | ~^ä© ~Þ¨Ì ®e®ÉÌ-jÌ SÉÝÀ@ØÌ SÉÀTÌ @ØÉÌÀHq Às ®TÉAóä-Ì SÉÝÀ@ØÌ SÉT ÞAÌc©»S @ØÀÌAaÀUS - j mªf@ØpA© ©ÉJÌ ASÀBÌq |
A@ا jq ÞAÌc©»S ®ÉTÉSFq - ©ÉlÞs»ÞkH»R SÝ | ~ÉTÌÉ cUAa ®TÉAóä OUAhOÀnÌ ÀrK °pÀrFÌ @ØËÉ | ©dH SÉÝ@Ø ScfS A@ØÀrÉÌf ÞLðfÀ@Ø @ØÉÀa ÀÞÀÝÀa ~ÀS@Ø g¨U ÀcÉIÉc¨AIÌ ÞÌ | ©ÉÌÉ Às-T¨ökÀ©» j@ØÉ^ä öÀ© OÉqÀa, OÉqÀa °¨BSÀ@Ø AWÀÌ j@Ø ASB»S©É - À®q T¨ökÀ©» TÉ ´Ài ~É®ÀaS A®JA¦Û A°ÀÝ | öÉÀ© ©ÉJÌ WÀÌ-A¬ØÀÌ-~É®É ÞþcÉ®f Þ¨ÀnÌ BSF ®ÉBÉÀSÉ BUZÉcÉÌ | °ÌBÉ c^Î öÀÝ ÀwU ; TÉ °ÉJA¦ÛÀÝ ÌqÀUS, ËÉUÉ öÉÀ©, A®JA¦ÛÀ© | jÌ@ØT öRÝÉ Às ~mªÉgÉAc@Ø ©É SÝ, cÌe Z¨cq mªÉgÉAc@Ø | ®e®ÉÌ P©AÌ öÝ jÌ@ØT ÀaÉv ÀaÉv mªÉgÉAc@Ø AS¤¨Ì©É A°ÀÝq | A@ا Ìcf^°þSÉÀËÌ w\ÞvÉ AaU A@Øa¨vÉ ~SFÌ@ØT | À®ZÉÀS Tp^ëÝfÀ@Ø AÞ©pwpÀö ÀÌÀZ ~Þkc» (A®ÀSTÉÝ ~TkUF) sZS @ØU@ØÉ©ÉÝ OÀU ÀwÀa ©ZS mªÉTfÌ AcÌÀö cÉAU@ØÉ Tp^ëÝf j@Øv¨ j@Øv¨ @ØÀÌ ÞAÌH© öÀÝÀa ~S¨ÌÉAwHf A@ØÀrÉÌfÀ© | RA°À@Ø ~Þkc»Ì TÉ-R, ÀaÀU ©ÉJÌ RÞÌ ÌÉw @ØÀÌ ÀcMÀ@Ø cÉÀÞÌ cÉA¦Û ÀÌÀZ ÀwÀa cÀU °¨:AZ© R ~S¨©óä | jq ®TÀÝ Tp^ëÝf ASÀBÌ qÀhaÝ A¬ØÀÌ jÀ®Àa rÂèÌcÉA¦ÛÀ© | ²ýÉST¨ÀZ rÉèA¦ÛÀ@Ø ÞþHÉT @ØÀÌ °ÉJA¦ÛÀÝÀa À® | Ìcf^°þSÉË AUÀZÀaS- "rÉèA¦Û ©lQØHÉl ©ÉöÉÀ@Ø cÀQØ OÉAÞÝÉ oAÌÀUS | T¨ökÀ©»Ì TÀoF ´gÀÝÌ ATUS öqÝÉ ÀwU |"
©ÉÌÞÌ wÀ\Þ À°ZÉ sÉÝ - ~Þkc»Ì TÉ Þ¨ncokÀ@Ø ASÀÝ OÀU jÀ®ÀaS @ØU@ØÉ©ÉÝ | ©ÉJÌq ÀOÄÉÝ, ©ÉJÌq ~ÞAÌÀTÝ ÀmðÀö A@ØÀrÉÌf cok ASB»S @ØÀQØ mªÉTfÌ ®ÀÊ ATAU© öÀÝÀa | jgÉÀc j©vÉ À°ZÉÀU OUAhOn gÉcÉÀcwÉnØÉ^ä öÀÝ Þ¦ÛÀ© ÞÉÀÌ - jTS ®¯ºÉcSÉ ASEOÝq AaU | OUAhOn-ÞAÌOÉU@Ø Ag^ð °prF ´XgÉcS @ØÌÀ©q ÞÉÌÀ©S, ®eö© ®ÉcÝc©ÉÝ ~S¨gcAvÀ@Ø ©¨ÀU ~ÉScÉÌ BSF | ®©FABl ÌÉÝ jTSgÉÀcR À©É °prF-AcSFÉ® @ØÌÀ© ÞÉÌÀ©S ÀsZÉÀS Þ¨n R Þ¨ncokÌ ATUS-SfÀ¦Û rÉèA¦ÛÀ@Ø mÞÄ©q AcAha^ð cÉ ~A©A̽ TÀS öÀc SÉ | A©ASR öÀcS ©ÉÀ°Ìq ®¨ÀZÌ ~erf°ÉÌ | jTSR A@Ø öÝ SÉ @ØZÀSÉ ? Ìcf^°þSÉË À©É ©Éq À°AZÀÝAaÀUS | wÀ\ÞÌR ÀrK ~er jvÉ, OUAhOnAvÌR ÀrK °prF | ©Éq jvÉ sÀËÄ ædLªÞkH» | AccÉAö© Þ¨n ©ÉÌ cokÀ@Ø ASÀÝ Às-BfcS w¦ÛÀc - BSSf À®ZÉÀS ®c»°Éq ~A©A̽ - ®e®ÉÀÌÌ jq Þþ©FÉAr© jce AåýÀr ÞFÉvÉS»vÉq ~S¨®ÌH @ØÌÀUS ®©FABl | sA° Ìcf^°þ ~AgÞþÉÝÀ@Øq °pÀrF ~S¨cÉ° @ØÌÀ©S - Z¨cq A@Ø QØA© ö© ? OUAhOÀnÌ Ù ÀrK °prF - öÉÀ© ËÉUÉ, A®JA¦ÛÀ© °ÉJ¦ÛÉÀSÉ TÉ-jÌ ®ÉTÀS °ÌBÉ c^Î öÀÝ sÉRÝÉ - jZÉÀS Ìcf^°þSÉÀËÌ w\ÞÀ@Ø ASAEO© UáS @ØÀÌÀaS ®©FABl ÌÉÝ | ©É gÉÀUÉ öÀÝÀa A@ØSÉ - À® Ac©@Ø» OUÀ©q ËÉ@ØÀc |
ÞÌcÉ®, 22-Àr rþÉcH, 2009
®ÉAöÀ©FÌ gÉKÉ ~ÉÌ OUAhOÀnÌ gÉKÉ ~ÉUÉ°É - jq A®XoÉÀ^ä sA°R À@ØÉÀSÉq ®erÝ ÀSq, ©c¨ j-AcKÀÝ ~ÉTÉÀ°Ì °pAÄÀ@ØÉH ~ÉTÌÉ ~ÉÀwq mÞÄ @ØÀÌ ASÀ© OÉq | À@ØcUq Ô~ÉUÉ°ÉÕ cUÀU ÀcÉoöÝ ®²ÞkH» Ai@Ø cUÉR öÝ SÉ |
"OÉd æS æS @ØÌÀ© @ØÌÀ© ofÀÌ ofÀÌ À°ÉUSÉÝ À°ÉÀU | À® ~ÉcÉÌ ~ÀÞÌÉ £ýÉ® ÀOÉÀZ UÉwÉÝ | ...OÉdÌ °pAÄ ÞÉÀrÌ cÉA¦ÛÌ cÉÌÉ^°ÉÝ AwÀÝ ÀËÀT sÉÝ |
OUAhOÀn cFÉZFÉ @ØÌcÉÌ ~c@ØÉr SÉ ËÉ@ØÀUR AOnSÉÀvF ®©FABl ÌÉÝ jZÉÀS j@Øv¨ gÉKF-ÌOSÉ SÉ @ØÀÌ ÞÉÀÌSAS |
cÉhOÉAv AZU AZU @ØÀÌ öÉÀ® |
°prFAv A@Øa¨QØH oÌÉ sÉ@Ø, ©ÉÌÞÌ ~ÉTÌÉ OÉdÌ T¨Z À°ZÀ© ÞÉq | ©ÉÌ ÀOÉÀZ ®©pG OÉ´AS | ©ÉÌ À°ÉUSÉ ÀËÀT ÀwÀa, ÀËÀT ÀwÀa æSæSÉASR |
~TÀUÌ T¨Z - Z¨c @ØÉa ÀËÀ@Ø À°ZÉ sÉÀha |
OÉd mäNo | ~ÀÞÌÉ £ýÉ® ©ÉÌ ÀOÉZ ÀËÀ@Ø ÀSÀT ~É®Àa ~TÀUÌ ÞþA© ©ÉÌ TÀSÉgÉc ´ÞUANo @ØÀÌ À® ASÀBq ÀsS rAß© |" (jQØH, ~ÀåvÉcÌ, 1982)
1. @ØÉJiÉAUÝÉÌ BAT°ÉÌ TA©UÉUcÉc¨ ®ÞAÌcÉÌ À°Àr sÉAhaÀUS- "jTS ®TÝ j@Ø cþÉQ|H cÉU@Ø ~ÉA®ÝÉ ABÚÉ®É @ØAÌU..."
ÀrK ´XopA©AvÀ© ÔcþÉQ|HÕ rN°Av ÀSq | A@ا jZÉÀSq ´ÞASKÀ°Ì ÔOPÌÀcA©Õ TÀ^¢Ì Tk©» oÉÌ@Ø öÀÝ ´ÀiÀa ©ÉÌÉÞ° | À®q cþÉQ|HF ®TÉB ÞþHf© rÉm¢-cÉHf ©ÉÌ TÀoF A°ÀÝq cF½ öÀÝÀa | À® @ØZSR cÉJoÉ Þ¦ÛÀc SÉ À®-BSFq | Ìcf^°þ-TÉSÀ® cþÉQ|HF AcKÀÝ Às ÀTÉöTÝ©É, rþXoÉ R ~É°Àr»Ì oÉÌHÉ AaU ©ÉÌq ASÀKÀ@Ø w\ÞAv A@ا Ag^ð©Ì j@Ø ©p©fÝ TÉnÉ ÀÞÀÝÀa | jAv À@ØcUq j@Ø ®ÌU, AS®w»-ÞþÉH R c^ÎS-~®AöG¨ A@ØÀrÉÀÌÌ w\Þ öÀÝq ÀËÀ@Ø sÉÝAS | A@ا ©ÞS A®eö ©ÉJÌ ASAT»© OUAhOnAvÀ@Ø Ai@Ø ©Éq @ØÀÌÀaS | cþÉQ|HLª ®enØÉ^ä Ù ®Twþ cFµSÉAv cB»S @ØÀÌÀaS A©AS | ~ÉTÉÀ°Ì TÀS öÝ, gÉÀUÉq @ØÀÌÀaS | j@ØÉÀUÌ ÀÞþAQØÀ© ASAT»© j@ØAv OUAhOÀn cþÉQ|HLª oÉÌHÉ ®²ÞA@Ø»© ®Tmä ~AgÞþÉÝAvÀ@Ø ~\Þ ®TÀÝÌ TÉÀÞ @ØÉvÉ j@ØAv OUAhOÀn ¬Ø¨AvÀÝ À©ÉUÉ Z¨c @ØAiSR ö© ÀsÀö©¨ jq oÉÌHÉÌ B¦Û ®¨ÞþÉOfS @ØÉU ÀËÀ@Ø cÉAö© öÀÝ ~É®Àa | gÉKÉ-ArÀ\Þ j@Ø ÞeA½À© AUÀZ À°RÝÉ sÉÝ- ÔUQØ UQØ cK» ©ÉÌ OÀQØÌ ÞU@Ø SÀöÕ- OUAhOÀn ®TÀÝÌ AöÀ®c ~ÉÀÌÉ ~ÀS@Ø Þþ©FQØfgk© @ØÌÉ °Ì@ØÉÌ | À®ZÉÀS ÙA©öF Þ̲ÞÌÉÌ ®ÉÌÉl®ÉÌ ©¨ÀU ~ÉSÉ Z¨cq @ØAiS | ©ÉaɦÛÉR sÉ ~ÉÀw cÀUAa, cþÉQ|HÀLªÌ ÞþA© T¨£o©ÉÀcr BÉwÉÀ© ÞÉÀÌ - jTS Ar\ÞçÀÞÌ ASTÉ»H ~ÉBÀ@ØÌ ÞpAËcfÀ© ÞþÉ®AÊ@ØR SÝ | ~A©AË ~©F^ä ÞþA©gÉ°fóä j@ØAv ®pAÄ SÉ öÀUR j@ØAv ®öB TSgÌÉÀSÉ, ®¨@ØÉ^ä OUAhOn öÀÝ ´ÀiÀa |
2. "ÀwMÌcH» ÀaÀUAvÀ@Ø cÀ¦ÛÉ ®¨^°Ì À°AZÀ© | ... ~SÉcp© À°öZÉAS ®c»Þþ@ØÉÌ cÉñUFcAB»©, ÀsS À® Þkc»BÀ^ë ©ÉÞ®-cÉU@Ø AaU jce AST»U ©Þ®FÉÌ ÞþgÉÀc ©ÉöÉÌ rÌfÌ öqÀ© rÌfÌÉer cñU ÞAÌTÉÀH QØÝ öqÝÉ j@ØAv ®¯ëÉAB»© cþÉQ|HFrþf ÞAÌm¬Ø¨v öqÝÉ ´AiÝÉÀa |"
3. "TÉAB»© PÞ©ÉÌ ÀwÉaÉ cÀQØ AcUA²c© |"
4. "~^ðÞkHÉ» (TA©UÉUcÉc¨Ì m¢f) ÞÌT ÀmðÀöq j cþÉQ|H cÉU@ØÀ@Ø ©ÉöÉÌ WÀÌÌ @ØËÉ, ©ÉöÉÌ ~ÉLëfÝ ÞAÌBÀSÌ ®ecÉ° ABÚÉ®É @ØAÌÀ© UÉAwÀUS..."
5. "jq ®¨^°Ì cþÉQ|H cÉU@ØAvÌ ~ÉA©ËF wþöÀH Í°É®fSF ~^ðÞkHÉ»À@Ø DKl Þf¦ÛÉ A°À© UÉAwU |"
6. "cÉUÀ@ØÌ @ØÉÀa À® ®²ÞkH» mªÉgÉAc@Ø cÉU@Ø ~ËO ©ÉöÉÀ°Ì öqÀ© Àrþ¤ R mª©^¢, cpÀXoÌ @ØÉÀa À® cÉU@Ø SÀö ~ËO BFÉiÉR SÀö, ÌÉZÉÀUÌ ®ÀÊ À® ÌÉZÉU ~ËO cþÉQ|H |"
7. "Àmðö, ÀÞþT-c^ΨÀLªÌ K¦Ûs^¢ c^ÎS ©ÉöÉÀ@Ø OÉAÌA°@Ø öqÀ© ®²ÞkH» çÀÞ AWAÌcÉÌ ÞkÀc»q ®Tmä wþÉÀTÌ Y°ÝZÉAS O¨AÌ @ØAÌÝÉ j@Ø°É cKÉ»Ì ÀTWÉ^Î@ØÉÌ ÌÉÀn jq cþÉQ|HcÉU@Ø ~É®A½AcöfS ´°É®fS BSSf AcrÂÞpAËcfÌ AS@Øv OAUÝÉ AwÝÉÀa |"
8. "©ÉÌÉÞ° jq ~S^äUfUÉmªÌcÉöf AcrÂÞþcÉÀöÌ j@ØAv ~ÉSÀ^°É¿BÂU ©ÌÊ gk©gAcKFÀ©Ì ®Aö© ©ÉöÉÌ À@ØÉS c^ÎS SÉq - ®¯ë¨ZÉAgT¨ÀZ OAUÝÉ sÉRÝÉq ©ÉöÉÌ j@ØTÉn @ØÉs» |"
jq ÀUZÉAvÌ ´ÞÀÌ ~ÉÞSÉÌ T©ÉT© BÉSÉS
©2009 Parabaas